Yn fy nghyfres, Pendyffryn, byddwch chi’n gweld yr enw, “Cwmdu”*. Mae’r ddau lle yn debyg fel darnau o dir, sef eu bod yn fwy isel na’r tir o’u cwmpas. Tebyg i’r Inuit, mae sawl gair i ddisgrifio yr un peth, er yn Saesneg mae un gair yn ddigon.
Mae “dyffryn” yn golygu bod yr ardal yn llydan, weithiau gydag afon yn rhedeg trwyddo. Fel arfer, mae dyffryn yn lle da i ffermio ac i gadw anifeiliau — deifaid, geifr, bychod, cyffelau ac yn y blaen.
Mae “cwm” yn golygu bod yr ardal yn gil, weithiau hefyd gydag afon ar ei waelod, ond bod yn mynyddoedd neu fryniau yn agos o’i gwmpas. Mae cwm yn gael llawer llai o haul ar ei waelod.
Yn y gyfres, Dyffryn Tywi, rwy’n defnyddio’r tir fel llwyfan ar gyfer chwedlau rhamantus sydd hefyd yn cynnwys peth hanes y wlad, Cymru.
In my series, Pendyffryn, you will see the name, “Cwmdu”*. The two places are similar as areas of land, namely that they are both lower than the land around them. Like the Inuit, there are several words to describe the same thing, though in English one word is sufficient.
In Welsh, “dyffryn” means a wide area, sometimes with a river running through it. Usually, the wide valley is a good place for farming and to keep animals — sheep, goats, cattle, horses, et cetera.
“Cwm” means that the area is narrow, also often with a river at the bottom, but the mountains or hills are close around it. The narrow valley has less sun at the bottom.
In the series, Dyffryn Twyi, I use the land as a stage for romantic tales that also include some history of the country, Wales.
_____
*Cwmdu – (COOM-dee) black valley